Inleiding

De Najaarsnota 2018 geeft reden voor optimisme. Onze uitvoering ligt op koers en 2018 is daarmee een realisatiejaar aan het worden. Tegelijkertijd zien wij ook nog onzekerheden die de uitvoering kunnen raken. Een aantal van deze onzekerheden hebben wij in deze najaarsnota benoemd. Desalniettemin geeft het huidige totaalbeeld zicht op een mooie stap voorwaarts ten opzichte van 2017.

In de Begroting 2019 wordt vooruitgekeken en de Jaarrekening 2019 komt na de verkiezingen. De Najaarsnota 2018 is dus het laatste planning en control product tijdens de missionaire periode van het huidige college. In deze Najaarsnota kunt u lezen dat de geplande uitgaven van de Provincie Zuid-Holland significant stijgen ten opzichte van 2017. Dit is voor ons reden om in deze inleiding te reflecteren op de extra inspanningen in 2018 ten opzichte van 2017. Daarnaast staat tijdens onze missionaire periode nog het debat met Provinciale Staten gepland over ‘de terugblik’, waarin wij reflecteren op de volledige vier jaar van dit college.

Wij lichten graag toe waar onze extra inspanningen in 2018 voornamelijk in zitten. Dat doen wij - uiteraard - slimmer, schoner en sterker.

Slimmer
Wij zien dat de intensiveringen in Begroting 2017 en 2018 hun effect beginnen te sorteren voor een groeiende duurzame en innovatieve economie (doel 3.1). Wij verwachten voor dit doel circa € 12 mln meer uit te geven in 2018, mede naar aanleiding van moties en amendementen van Provinciale Staten. Wij geven onder andere meer geld uit voor modernisering van het glastuinbouwcluster, innovatiestimulering van het MKB, regionaal gebiedsgericht werken en transitie in de Rotterdamse haven.

Voor beter benut bebouwd gebied (doel 3.3) wordt naar verwachting € 6,5 mln meer uitgeven. Mede naar aanleiding van onze vergrote inspanningen om bij te dragen aan de ontwikkeling van complexe binnenstedelijke locaties, de implementatie van de Omgevingswet en de voorbereidingen voor de omgevingsvisie.

Voor vraag en aanbod wonen, werken en voorzieningen in balans (doel 3.5) verwachten wij ruim € 9 mln meer uit te geven dan in 2017 als gevolg van de herstructurering nieuw Reijerwaard. Welk deel van de € 9 mln ten laste van 2018 komt, hangt af van de activiteiten die de ontvangende partij uitvoert.  Met de subsidieverlening (die in september in PS besproken wordt) is het bedrag van € 9 mln wel volledig verplicht.

Onze inzet voor een beschermd, bekend en beleefbaar cultureel erfgoed (doel 3.6) stijgt met €7,5 mln ten opzichte van vorig jaar. Jaarlijks wordt meer subsidie aangevraagd dan er budget beschikbaar is. Dit ondanks dat partijen zelf 50% van de kosten betalen. Afgelopen periode zijn deze budgetten incidenteel opgehoogd. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om geld voor de erfgoedlijnen, restauratie en herbestemming.

In de portefeuille bestuur is in 2018 extra werk verricht in het programma Slimmer en Sterker Bestuur. Zo is er onderzoek uitgevoerd naar ambtelijke fusies, is een handreiking Kernendemocratie gemaakt, en heeft u in juli en augustus updates ontvangen van de rapportage Slimmer en Sterker bestuur waarin de gemeentelijke coalitieakkoorden geanalyseerd zijn.

Schoner
Voor natuur en biodiversiteit (doel 1.4) zien wij de verwachte uitgaven stijgen met €18,7 mln ten opzichte van 2017. Grootste deel hiervan zit in een stijging van de aankoop van gronden in de Krimpenerwaard ten behoeve van Natuur Netwerk Nederland nadat in 2017 de realisatiestrategie is gewijzigd. Over de grondverkoop wordt onderhandeld met circa 100 eigenaren. Het is overigens lastig om de uitkomst van die onderhandelingen precies te voorspellen. Verder zien wij onze inzet voor natuurcompensatie in het kader van het project mainport Rotterdam groeien. Andere voorbeelden zijn onze hogere bijdrages aan ecologische verbindingszones, agrarisch natuurbeheer, soortenbeleid en faunabeheer.

Een gezonder en veiliger leefmilieu (doel 1.6) kent een verwachte hogere uitgave van €10,2 mln in vergelijking met vorig jaar. Dit zit met name in verbetering van de luchtkwaliteit via het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit en via de inzet op schonere binnenvaartschepen in het Europese project Clean Inland Shipping (Clinsh), waar de provincie lead partner is. Daarnaast is de planning dat projecten ten behoeve van de landelijke Impuls Omgevingsveiligheid in 2018 tot uitvoering komen. Bij de uitvoering moeten wij echter rekening houden met de planning van andere provincies. Vanaf 2018 zet de provincie structureel in op de versterking van toezicht bij de branches met de meest majeure risicobedrijven en de afhandeling van incidenten.

Sterker
Voor bereikbaarheid en verkeersveiligheid (doel 2.1) en een adequaat aanbod van openbaar vervoer (doel 2.2) wordt naar verwachting €18,2 mln meer uitgeven dan in 2017. Na jaren van voorbereiding komt de Rijnlandroute tot uitvoering en dat leidt tot flinke uitgaven in het Programma Zuid-Hollandse Infrastructuur. Ook zorgt de provincie met bijdragen voor versnelling van Rijksprojecten, zoals de A20 en in de aanpak van knelpunten op de goederencorridors zoals de A15 en de A12. De totale omvang van het budget blijft overigens gelijk aan 2017 en het verschil ontstaat, omdat in dat jaar sprake was van een onderuitputting van circa €18 mln (exclusief genoemde eenmalige inhaalafschrijving). Door scherp te begroten en te prognosticeren is de verwachting dat deze onderuitputting dit jaar niet optreedt. Voor de uitgaven op deze doelen geldt dat wij voor een groot deel afhankelijk zijn van subsidieaanvragen en -afrekeningen en van de afrekeningen met de concessiehouders voor het OV. De subsidies lopen via de Subsidieregeling Mobiliteit, waarin voor de regionale infrastructuurprojecten is ingezet op gezamenlijke gebiedsagenda’s in de regio’s.

De digitale infrastructuur van onze organisatie is onder andere versterkt door het vernieuwde datawarehouse.  Provinciale data worden hierdoor beter vindbaar en makkelijker uit te wisselen. Daarnaast zijn de eerste stappen gezet voor de digitale omgeving van ons nieuwe omgevingsbeleid.

De acties in het kader van Voorspellen, Versnellen en Vertellen (VVV) hebben bijgedragen aan de verhoogde realisatie in 2018.. Voorbeelden zijn het inzetten van programmatisch werken voor Groen en Economie, meer aandacht voor reëel ramen en overprogrammeren, meer financieel inzicht op de lange termijn, het vergroten van inzicht in reserves en werken met scenario- en risicoanalyses. Samen dragen deze acties bij aan beter Voorspellen, Versnellen en Vertellen.

Tot slot
Wij zien uit naar het debat met Provinciale Staten naar aanleiding van deze Najaarsnota 2018.

Het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
September 2018